Het slapend houden van een dienstverband kan strijdig zijn met goed werkgeverschap

Sinds 2015 hebben werknemers bij de beëindiging van hun arbeidsovereenkomst door de werkgever recht op een transitievergoeding als zij twee jaar of langer in dienst zijn geweest bij die werkgever. Dit geldt ook voor zieke werknemers: als hun arbeidsovereenkomst na twee jaar ziekte wordt beëindigd, hebben zij recht op een transitievergoeding. Veel werkgevers kiezen ervoor niet over te gaan tot beëindiging van de arbeidsovereenkomst. Zij hebben twee jaar het loon (gedeeltelijk) moeten doorbetalen en vinden het vaak onredelijk dat zij ook nog een transitievergoeding moeten betalen. Omdat de loondoorbetalingsverplichting bij ziekte na twee jaar ophoudt, blijft een slapend dienstverband over, waarin de werknemer niet werkt en de werkgever niet betaalt. Eerder hebben werknemers met een slapend dienstverband tevergeefs geprobeerd om via een gerechtelijke procedure de beëindiging van het dienstverband en de betaling van de transitievergoeding af te dwingen.

Er is veel kritiek geuit op de mogelijkheid van werkgevers om het dienstverband van zieke werknemers slapend te houden. Deze kritiek heeft geleid tot de Wet Compensatie Transitievergoeding. Kort gezegd, maakt de wet het voor werkgevers mogelijk om (reeds betaalde) transitievergoedingen, die zijn betaald aan werknemers vanwege het beëindigen van de arbeidsovereenkomst bij twee jaar ziekte, uit het Werkloosheidsfonds van het UWV gecompenseerd te krijgen. In het geval de betaalde vergoeding de wettelijke transitievergoeding overstijgt, komt het meerdere voor rekening van de werkgever. Dat is het geval als een hogere ontslagvergoeding is overeengekomen of de arbeidsovereenkomst later beëindigd is, dan per datum twee jaar arbeidsongeschiktheid.

De Wet Compensatie Transitievergoeding treedt naar alle verwachting in werking op 1 april 2020 en wel met terugwerkende kracht tot 1 juli 2015. Dit betekent dat de wet ook van toepassing is op transitievergoedingen die in de periode tussen 1 juli 2015 en 1 april 2020 zijn betaald aan werknemers, die op dat moment ten minste twee jaar arbeidsongeschikt waren.

Het Scheidsgerecht Gezondheidszorg kwam tot haar oordeel in een zaak, waarin de werkgever van een ernstig zieke werknemer zijn arbeidsovereenkomst niet wilde beëindigen om daarmee de betaling van de transitievergoeding te ontlopen. Het Scheidsgerecht oordeelde dat dit in strijd is met het goed werkgeverschap. Dat de specialist waarschijnlijk niet meer lang te leven heeft en de vergoeding (grotendeels) naar de erven zal gaan, is ook niet relevant. Volgens het Scheidsgerecht heeft de werkgever geen goede redenen om de overeenkomst niet te beëindigen. Daarbij anticipeert het Scheidsgerecht op de Wet Compensatie Transitievergoeding: “Hoewel dat in de memorie van toelichting zelf niet met zoveel woorden is terug te vinden, moet worden aangenomen dat de regeling bedoeld is om het laten voortbestaan van een ‘slapende’ arbeidsovereenkomst na twee jaar arbeidsongeschiktheid teneinde te voorkomen dat een transitievergoeding moet worden betaald, tegen te gaan.” De werknemer, een specialist, had nagenoeg zijn hele werkzame leven voor werkgever, een ziekenhuis, gewerkt.

Het Scheidsgerecht Gezondheidszorg is een instelling die bindend uitspraak doet in de vorm van arbitrage of bindend advies in geschillen in de gezondheidszorg. Zij is geen rechterlijke instantie.

Eerder leken rechters niet bereid om een slapend dienstverband te beëindigen en daarbij een transitievergoeding toe te kennen. Of rechters na het oordeel van het Scheidsgerecht Gezondheidszorg én de bekendmaking van de Wet Compensatie Transitievergoeding een slapend dienstverband in stand houden, is afwachten. In ieder geval moeten zorginstellingen wel rekening houden dat werknemers een beëindiging van het slapend dienstverband en de betaling van een transitievergoeding bij het Scheidsgerecht Gezondheidszorg kunnen afdwingen.