Minister zet ‘alles op alles’ om meer koeien in de wei te legaliseren

Op 29 mei jl. heeft de Raad van State een streep door het Programma Aanpak Stikstof (‘PAS’) gezet. Een uitspraak met grote gevolgen voor de praktijk. Inmiddels heeft de Tweede Kamer gedebatteerd met de betrokken bewindspersonen en heeft er een bestuurlijk overleg plaatsgevonden tussen het Rijk en de provincies. Naar aanleiding daarvan informeert Minister Schouten de Tweede Kamer per brief over de acties op korte termijn. In dit blog zet ik deze acties op een rij.

1. (Voormalig) vergunningvrije activiteiten

Activiteiten die onder het PAS vergunningvrij waren (o.a. vanwege geringe stikstofdeposities kleiner dan 1 mol/ha/jaar) en die zijn uitgevoerd, worden niet actief gehandhaafd. In de brief wordt (zelfs) gemeld dat gestreefd zal worden naar legalisatie van deze activiteiten. Hiervoor worden beleidslijnen ontwikkeld waarin wordt toegelicht of en hoe gebruik kan worden gemaakt van de ADC-toets (Alternatieven, Dwingende redenen van groot openbaar belang en Compensatie) en van salderen. Daarbij wordt ook een rekentool ontwikkeld “zodat legalisering zo snel als mogelijk kan plaatsvinden”. Dit najaar zou hier duidelijkheid over moeten zijn.

Voor zover vergunningvrije activiteiten nog niet zijn gerealiseerd, zijn deze niet meer zonder vergunning uit te voeren. Er wordt nog wel gekeken wat onder ‘nog niet gerealiseerd’ wordt verstaan.

Initiatiefnemers van vernietigde vergunningen zullen worden geïnformeerd dat zij een nieuwe aanvraag moeten indienen. Wanneer al gebruik is gemaakt van een nog niet onherroepelijke vergunning, dan is dat voor eigen risico geweest. Er zal handhavend opgetreden worden. Daarbij wordt wel enig respijt geboden (een half jaar).

Er wordt gewerkt aan een handreiking voor handhaving.

Ontwerpbesluiten voor natuurvergunningen zullen worden ingetrokken. En afgegeven verklaringen van geen bedenkingen voor nog niet definitieve (c.q. verleende?) omgevingsvergunningen zouden niet meer van toepassing zijn.

Voor zover vergunningen wel definitief zijn verleend maar beroep is ingediend op het aspect stikstofdepositie, wordt nagegaan of via een wijzigingsbesluit een individuele ecologische beoordeling aan het besluit ten grondslag kan worden gelegd. Dit zou een ecologische beoordeling (moeten) zijn op basis van interne of externe saldering of de ADC-toets.

Interimmers zijn bedrijven die voorafgaand aan het PAS – om uiteenlopende redenen – niet over een natuurvergunning hebben beschikt. Deze werden met het PAS kort gezegd gelegaliseerd. Interimmers worden nu gelijk gesteld aan andere initiatiefnemers die niet over een vergunning beschikken.

Door de uitspraak van de Raad van State is komen vast te staan dat (ook) de uitzondering op de vergunningplicht voor beweiden en bemesten onhoudbaar is. Uit de brief blijkt dat “alles op alles” wordt gezet om dit te legaliseren. Er wordt komend seizoen niet handhavend opgetreden. Ook na de uitspraak blijft de inzet meer koeien in de wei.

De in de brief genoemde oplossingsrichtingen voor stikstof veroorzakende vergunningplichtige activiteiten zijn intern salderen, extern salderen en de ADC-toets. Hiervoor worden de komende tijd handreikingen en beleidslijnen ontwikkeld door de betrokken overheden gezamenlijk. Daarnaast wordt op korte termijn (het streven is nog deze zomer) een nieuwe versie van Aerius Calculator beschikbaar gesteld als rekentool voor intern salderen. Aanvragers kunnen hiermee hun eigen effecten in beeld brengen en nagaan of zij intern kunnen salderen.

Uit de brief van Minister Schouten spreekt dat er (vooral) hard wordt gewerkt aan het legaliseren van (agrarische) activiteiten die onder het PAS uitgezonderd waren van de vergunningplicht. Vanuit het perspectief van de initiatiefnemers is dit wenselijk. Vraag is natuurlijk wel of dit haalbaar is gezien de uitspraak van de Raad van State. De lat om stikstofveroorzakende activiteiten toe te staan ligt op grond van deze uitspraak immers erg hoog.

Heeft u vragen over het PAS of over de gevolgen van de uitspraak? Neem dan contact met mij op.