Navigeren door overnames in de Rotterdamse haven: de Wet Veiligheidstoets investeringen, fusies en overnames
De Rotterdamse haven: een speelbal voor buitenlandse investeerders?
Het afgelopen jaar hebben we gezien hoe de Rotterdamse haven steeds meer in buitenlandse handen lijkt te vallen, met investeringen uit Qatar en een groeiende betrokkenheid van de Chinese overheid (zie onze eerdere blog). Hoewel de haven cruciaal is voor Rotterdam en haar positie op de nationale en internationale markt, lijken overnames onvermijdelijk. Om deze vitale sectoren te beschermen, trad op 1 juni 2023 de Wet Veiligheidstoets investeringen, fusies en overnames (Wet Vifo) in werking. Laten we eens dieper ingaan op deze wet en de mogelijke impact ervan op overnames in de Rotterdamse haven.
Bescherming of overheidsbemoeienis?
Traditioneel gezien bemoeide de Nederlandse overheid zich niet al te veel met fusies en overnames, maar met de toenemende betrokkenheid van buitenlandse partijen lijkt er behoefte te zijn aan meer bescherming van vitale sectoren. Hoewel fusies en overnames primair tot het domein van het bedrijfsleven behoren, blijken de bestaande toezichthoudende instanties zoals de SER en de ACM niet afdoende. De Wet Vifo komt als oplossing voor deze tekortkoming, met als doel de aantasting van de continuïteit van vitale processen, het ontstaan van strategische afhankelijkheid, en de aantasting van de integriteit en exclusiviteit van kennis en informatie te voorkomen of in elk geval zo veel mogelijk te beperken. Het richt zich op het beheersen van de risico's voor de nationale veiligheid die gepaard gaan met investeringen en overnames, vooral in vitale bedrijven.
De impact van de Wet Vifo op overnames in de haven
De Wet Vifo is van toepassing op vitale aanbieders binnen het havengebied. Wanneer een doelvennootschap zich in Nederland bevindt en een zekere mate van controle overgedragen wordt door een investering of overname, moet er alarm geslagen worden. Het is essentieel om bij overnameprocessen nauwlettend de Wet Vifo te toetsen om te bepalen of deze van toepassing is.
Meldingsplicht en toetsing
Indien een voorgenomen overname binnen het bereik van de Wet Vifo valt, moet deze vooraf gemeld worden bij het Bureau Investeringstoetsing (BTI) van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat middels dit meldingsformulier. Dit meldingsproces moet ruim voor de beoogde overdrachtsdatum plaatsvinden. Tijdens de beoordeling van de melding door het BTI mag het verkoopproces niet doorgaan, wat kan resulteren in een doorlooptijd van veertien weken of meer. Indien verdere toetsing vereist is, kan het BTI aanvullende voorwaarden stellen aan de overname om de risico's voor de nationale veiligheid te beperken.
Conclusie: het belang van de Wet Vifo voor de Rotterdamse haven
De Wet Vifo vormt een cruciaal instrument voor het waarborgen van de nationale veiligheid in Nederland, vooral gezien de toenemende buitenlandse investeringen. Het vinden van een balans tussen economische groei en veiligheidsbelangen is essentieel voor een gezonde en veilige investeringsomgeving, met name in vitale sectoren zoals de Rotterdamse haven.
Toekomstperspectief: effectiviteit van de Wet Vifo
Voor het merendeel van de overnames in de Rotterdamse haven lijkt de Wet Vifo aanvankelijk slechts een extra administratieve stap te zijn. Het nauwlettend volgen van deze wet is echter van essentieel belang vanwege de mogelijke consequenties van non-compliance. De tijd zal uitwijzen of deze extra meldingsverplichting daadwerkelijk effectief zal zijn in het beperken van de invloed van buitenlandse partijen in de Rotterdamse haven. Niet naleving kan resulteren in aanzienlijke bestuurlijke boetes tot EUR 900.000 of 10% van de jaaromzet. Bovendien kan het indienen van een melding onverwachte vertraging veroorzaken. Daarom is het verstandig om in een vroeg stadium van het verkoop- of investeringsproces grondig te overwegen hoe deze wetgeving van toepassing kan zijn.
Heeft u vragen over deze wet? Neem dan contact met Kelly Both.