Het Europees bankbeslag, handig hulpmiddel?

Door de verordening is het mogelijk om vanuit Nederland gelden op een buitenlandse bankrekening veilig te stellen. Men kan dus in Europa conservatoir,dat wil zeggen bewarend, bankbeslag leggen. Een eventueel positief banksaldo wordt daardoor veilig gesteld totdat er een (toewijzend) vonnis van een gerecht is.

Daarnaast voorziet de verordening ook in de mogelijkheid om buitenlandse bankrekeninginformatie op te vragen. Bestaat er bijvoorbeeld een toewijzend vonnis maar is men onbekend met bankrekening(en) in het buitenland, dan kan daarover informatie verzocht worden.

De procedure begint met het invullen van het online standaardformulier in 14 stappen. Handige hulpmiddelen daarbij zijn de door de rechtspraak uitgegeven "beslagsyllabus", en de "Memorie van Toelichting" bij de uitvoeringswet van de verordening. Het is niet verplicht dat een advocaat het formulier invult en verzendt, maar nu het formulier niet uitblinkt in eenvoud is het raadzaam om een jurist bij het verzoek te betrekken.

Het ingevulde formulier moet vervolgens naar een Europese rechtbank gezonden worden. Dit is de rechtbank die bevoegd is om van het bodemgeschil kennis te nemen. Een verzoek om rekeninginformatie kan ook ingediend worden bij de rechtbank waar het toewijzend vonnis gewezen is. Overigens verschillen de kosten voor het in behandeling nemen van zo'n verzoek per land. In Nederland kost dit momenteel € 618,00 voor een rechtspersoon.

Na indiening van het formulier beslist de rechtbank binnen 5 of 10 dagen op het verzoek. De wederpartij wordt daarbij niet gehoord. Bij toewijzing wordt het beslagbevel uitgevaardigd via een standaardformulier. Dit formulier moet daarna ten uitvoer gelegd worden volgens het recht van het land waar het beslag plaatsvindt. Nadat de bank bekend is met het beslagbevel zal deze beslag leggen op de bankrekening(en) van de wederpartij. Vervolgens maakt de bank binnen 3 dagen de resultaten van dit beslag bekend.

Ten slotte is van belang dat als er nog geen bodemprocedure aanhangig gemaakt is, de verzoeker dit alsnog dient te doen. Doet de verzoeker dit niet dan vervalt het beslag automatisch en worden partijen hiervan op de hoogte gebracht. In de meeste gevallen dient binnen 30 dagen na indiening van het verzoek te gebeuren. Gezien de termijn waarbinnen een bank moet reageren kan men dan dus al bekend zijn met het beslagen bedrag.

Een hinderlijk aspect van het Europees bankbeslag is dat de verzoeker in beginsel zekerheid moet stellen om misbruik van de procedure te voorkomen. In Nederland wordt daarvoor een "abstracte" bankgarantie geëist. De praktijk leert dat banken daarvoor (forse) kosten kunnen rekenen.

Verder moet de verzoeker bewijsmaterialen verstrekken waaruit blijkt dat er:

2. dringend behoefte bestaat aan het bank beslag; en
3. dat de vordering waarschijnlijk gegrond verklaard wordt.

Dit betekent dat eisen voor het toewijzen van een Europees bankbeslag hoger zijn dan die voor het toewijzen van een Nederlands bankbeslag. Immers, in Nederland is voor toewijzing van een bankbeslag "spoedeisendheid" geen vereiste en wordt slechts de "summierlijke deugdelijkheid" van de vordering getoetst.

Ten slotte is ook relevant dat bij een Europees bankbeslag het beslagbevel een maximumbedrag bevat. Is het saldo op de bankrekening hoger dan het maximumbedrag dan is het beslagen deel dus gelimiteerd tot het in het beslagbevel genoemde maximum. Dit verschilt van het Nederlandse systeem waarbij het volledige positieve banksaldo beslagen wordt.

Het bovenstaande leidt tot de conclusie dat de verordening in de praktijk slechts in een beperkt aantal gevallen relevant is. Immers, de kosten en eisen die tot toewijzing leiden zullen vaak te hoge drempels opwerpen. Het is dan ook niet verbazend dat bijna negen maanden na inwerkingtreding van de verordening er nog maar één vonnis in Nederland gepubliceerd is waarin het Europees bankbeslag een rol speelde. In veel gevallen zal het interessanter zijn om eerst te kijken naar de nationale beslagmogelijkheden en pas daarna naar het Europees bankbeslag. Mocht u naar aanleiding van deze blog vragen hebben dan denken wij uiteraard graag met u mee naar (internationale) beslagmogelijkheden. Daarbij zullen wij ook zeker kijken naar de mogelijkheden om kantoren uit ons internationale Mackrell netwerk in te schakelen.